آنچه Ù…ÛŒ خوانید گزیده ای از آداب رسوم مردم گرگان در مراسم نوروز باستانی است Ú©Ù‡ بسیاری از این رسوم همچنان در منطقه ÛŒ گرگان Ùˆ شهرها Ùˆ روستاهای Øوزه Ù†Ùوذ همچنان پابرجاست. لازم به ØªÙˆØ¶ÛŒØ Ù…ÛŒ باشد تصاویر در این بخش نمایشی Ù…ÛŒ باشد. از گذشته دور با Ùروکش کردن سرمای زمستان Ùˆ نزدیک شدن بهار Ùˆ تجدید Øیات طبیعت، پیک های نوروزی روستاها Ùˆ شهرهای کوهپایه ای البرز، دشت گیلان، مازندران، گرگان(استراباد)ØŒ شهرهای خراسان Ùˆ آذربایجان، همدان، Ùارس Ùˆ دیگر نواØÛŒ ایران با اجرای مراسم، بازی های نمایشی، خواندن اشعار Ùˆ ترانه هایی در وص٠بهار Ùˆ نوروز، به عاشقان طبیعت بشارت آمدن نوروز را Ù…ÛŒ دادند. در گرگان نوروزخوانان از دهه دوم اسÙند بتدریج از مناطق اطرا٠وارد شهر Ùˆ روستاهای منطقه استراباد Ù…ÛŒ شدند Ùˆ معمولاً تا دو سه روز مانده به عید یعنی تا قبل از روز «Ø¹Ø±ÙÙ‡» کار خود را به پایان Ù…ÛŒ رساندند. آنها Ú©Ù‡ معمولاً دو Ù†Ùر Ùˆ به ندرت سه Ù†Ùر بودند، از ØµØ¨Ø ØªØ§ اوایل تاریکی در Ú©ÙˆÚ†Ù‡ های شهر Ùˆ روستاها در Øالیکه بچه های Ú©ÙˆÚ†Ù‡ ها Ùˆ Ù…Øلات شهر آنها را همراهی Ù…ÛŒ کردند، مشغول نوروزخوانی بودند Ùˆ به ندرت اتÙاق Ù…ÛŒ اÙتاد Ú©Ù‡ «Ù¾ÛŒ خوان» به عنوان «Ùانوس Ú©Ø´» Ùانوسی روشن را در دست Ù…ÛŒ گرÙت Ùˆ در Ù…Øله سبزه مشهد تا اندکی از شب گذشته هم به کار خود ادامه Ù…ÛŒ دادند.اساس کار نوروزخوانان استرابادی، خواندن اشعاری در وص٠بهار، طبیعت، Ù…Ø¯Ø Ù¾ÛŒØ§Ù…Ø¨Ø± Ùˆ ائمه Ùˆ … بود. گاه گریزی هم به Ù…Ø¯Ø ØµØ§Øبخانه Ùˆ اÙراد خانواده اش Ù…ÛŒ زدند Ùˆ برای انها ÙÛŒ البداهه آرزوی رÙع بلا، بیماری Ùˆ بهبود Øال بیمار اØتمالی آنها، شوهر دادن دختران دم بخت، داماد کردن پسرها، آرزوی سÙر به مکه، کربلا Ùˆ مشهد کرده Ùˆ در پایان صاØبخانه را تشویق به دادن جنس Ùˆ پول Ù…ÛŒ نمودند. آنها چون پیام آوران شادی، بهار Ùˆ تجدید اØیاء طبیعت، زندگی نو Ùˆ … بودند، همیشه از طر٠صاØبخانه ها مورد مهربانی Ùˆ عنایت واقع Ù…ÛŒ شدند. اصولاً نوروز خوانی منطقه استرآباد(گرگان) نیم نگاهی به منطقه مازندران Ùˆ شاهرود داشت. چرا Ú©Ù‡ گویش آوازخوانان آن بیشتر تØت تأثیر زبان طبری(مازندرانی) بود. به ویژه آنکه نوروز خوانان اکثراً برآمده از روستاهای غرب استرآباد بودند Ú©Ù‡ همگی گویش مازندرانی داشته Ùˆ دارند. علت آن نیز همجواری غرب ایالت استراباد با شرق ایالت مازندران بود.نمونه ای از نوروز خوانی(بهاریه) به گویش استرابادی :
اول بگم بسم الله/ صاØبخانه بسم الله، بسم الله
Ø®Ùبردار Ú©Ù‡ بهار آمÙده/ آهو به لاله زار آمÙده
گرÙته روش اواز زیارت / Ù…ÙدÙÙ‡ خدا نیاز ر٠Øاجت
زÙده تÙرجه به شاخ دار / بهار Ø®ÙÙˆ رÙته شده بیدار
باز به Ø®ÙÙˆ Ù…ÙرÙÙ‡ زمستان / تÙمام شد بر٠و بارش Ùˆ باران
بهار آمÙده، بهار آمÙدÙÙ‡/ آهو به لاله زار آمÙدÙÙ‡
زÙده تÙرجه Ú¯Ù„ به هر خانه / خانه تان بی بÙلا مانÙÙ‡
آوÙرده بهار ر٠نوروز / آمÙده امروز Ùˆ رÙت دیروز
بده Ù…ÙشتÙÙ„ÙÙ‚ نوروز ر٠/ جیجو زÙدیم چند روز رÙ
بشه درد Ùˆ بÙلا دور از خانÙت/ بشه Ø®Ùشی، روز تا نامشانÙت
بهار آمÙده، بهار آمÙدÙÙ‡/ آهو به لاله زار آمÙدÙÙ‡
لغات استرابادی به کار رÙته در این سروده :
روش: راه اÙتادن. زیارت: نام رود Ùˆ روستایی در جنوب گرگان
تÙرجه: Ø´Ú©ÙˆÙÙ‡ نورس. جیجو: دور زدن، گردش کردن
آداب و رسوم نوروز در گرگان
Øاجی Ùیروز
در استرآباد قدیم(گرگان Ùعلی) Øاجی Ùیروزها از اواسط اسÙند به تدریج در Ú©ÙˆÚ†Ù‡ Ùˆ خیابان پیدا Ù…ÛŒ شدند Ùˆ پیام Ùرارسیدن سال نو را جلوی تمام مغازه ها Ùˆ خانه ها به آگاهی مردم Ù…ÛŒ رساندند. آنها با پوشیدن پیراهن Ùˆ شلوار قرمز، Ú©ÙØ´ یا گیوه نوک تیز منگوله دار، کلاه دراز شیپوری منگوله دار، صورت Ùˆ دست های سیاه کرده، با زدن دایره زنگی اشعاری با صدای بلند Ù…ÛŒ خواندند Ùˆ تقاضای پول Ù…ÛŒ نمودند. یکی از اشعار معرو٠آنها Ú©Ù‡ در شهر استراباد Ùˆ مناطق اطرا٠آن خوانده Ù…ÛŒ شد چنین بود:
ارباب خودم سلام علیکم
ارباب خودم سرتو بالا کن
ارباب خودم منو نگاه کن
ارباب خودم بز بز قندی
ارباب خودم چرا Ù†Ùمخندی
بشکن بشکنه، بشکن
من Ù†Ùمشکنم، بشکن
اینجا بشکنم یار گله دار
آداب و رسوم نوروز در گرگان
خانه تکانی
از Ù…Ùیدترین ره آورد این جشن باستانی، تمیز کردن تمامی نقاط خانه توسط مردم بود. در بین استرآبادی ها امر خانه تکانی Ú©Ù‡ گاه «Ù‚Ùندازی» Ùˆ «Ø®Ø§Ù†Ù‡ وَرچینی» هم نامیده Ù…ÛŒ شد، بسیار با اهمیت تلقی Ù…ÛŒ گردید، طوریکه باورهای متعددی درباره آن داشتند. زنان Ùˆ دخترانی Ú©Ù‡ «Ø®Ø§Ù„Ù‡ خو رو Ùˆ خو رÙته» (تنبل) بودند، ولی «Ø¯Ø³ جنبان Ùˆ دَدو بَدو کننده» (پرتØرک) بودند، از Øدود Û²Û° روز مانده به عید به تدریج کار شست Ùˆ شو Ùˆ تمیز کردن خانه را اغاز Ù…ÛŒ کردند. آنها اعتقاد داشتند Ú©Ù‡ استÙاده از اÙراد تنبل در خانه تکانی، موجب Ú©Ù… تØرکی Ùˆ در نهایت Ú©Ù… برکتی در سال نو Ù…ÛŒ شود.شستن «Øوض چارپَل وَلغاز اÙÙتاده»(Øوض چهارگوش، کثی٠و قورباغه اÙتاده) Ùˆ «Ø§ÙˆÙرا»(آب راه) خانه Ùˆ خالی کردن لجن های رسوبی آن مورد توجه شدید بود چرا Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ باید آبهای مصرÙÛŒ به همراه «Ø´ÛŒØ·Ø§Ù†» از اوÙرا خانه بیرون Ù…ÛŒ رÙت.«Ú†ÙÚ©Ùلیدن تÙمام سولاخ سÙمبه ها Ùˆ سÙمب٠سو» خانه با دو نوع مایع کاملاً ضد عÙونی کننده انجام Ù…ÛŒ گرÙت. یکی Ù†Ùت بود Ú©Ù‡ معمولاً تیپ متوسط Ùˆ اشرا٠جامعه شهری از آن بهره Ù…ÛŒ بردند Ùˆ دوم آب ولرمی Ú©Ù‡ از سر شب صابون کله قندی شاهرودی را درون آن رنده کرده Ùˆ Ù…ÛŒ گذاشتند تا ØµØ¨Ø Ú©Ø§Ù…Ù„ ØÙ„ شود سپس استÙاده Ù…ÛŒ کردند. تمام «Ù‚Ù†ÙÙˆ»Ù‡Ø§ÛŒ داخل Øیاط(گودی های Øیاط Ú¯Ù„ÛŒ)Øتماً Ù…ÛŒ باید از آب باران جمع شده تهی Ù…ÛŒ گردید. خانم های سن بالا اعتقاد داشتند یکی از جاهایی Ú©Ù‡ «Ø´ÛŒØ·Ø§Ù† Ú©Ùلو Ù…ÙÚ©Ùنه» همین چاله های پر آب شده درون Øیاط است. Ú©Ù‡ جداً مرکز آلودگی، انواع میکروب Ùˆ نیز تجمع Øشرات بود.
سبزه
توجه به سبزی Ùˆ سبزه در بین استرآبادی ها در ایام عید، Øداقل در چهار مورد مشاهده Ù…ÛŒ شد:
Û±- سبزه سÙره Ù‡Ùت سین
۲- سبزی پلو شب عید و روز عید
Û³- دسته سبزی یا برگ سبزی Ú©Ù‡ شخص شگون بعد از سال تØویل به خانه Ù…ÛŒ آورد
Û´- توجه به طبیعت تازه Ùˆ در Øال سبز شدن در مراسم سیزده بدر
البته به آب دادن سبزه در روز سیزده به در خود مسئله ی جداگانه ای داشت.
آداب قبل از تØویل سال نو در گرگان Ùˆ استرآباد
الÙ: قبل از تØویل سال، به اندازه یک مشت بزرگ خمیر درست Ù…ÛŒ کردند Ùˆ لای پارچه ای Ù…ÛŒ پیچیدند تا تبدیل به خمیر ترش برای پخت نان در سال نو بشود. زیرا بدین گونه بر برکت خانه برای سال جدید Ù…ÛŒ اÙزودند. ب: قبل از تØویل سال نو هیچ کس نمی باید با کسی قهر Ù…ÛŒ بود، چون «Ø¨Ø¯Ø´Ú¯ÙˆÙ†» Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شد. بنابراین با «Ú©Ø§Ø³Ù‡ همساده کردن» یعنی پختن چیزی مثل آش، خوراکی Ùˆ یا چند شیرینی خانگی Ùˆ Ùرستادن به خانه طر٠مقابل، پیام آشتی Ù…ÛŒ دادند. اگر آن خوراکی پلو بود به آن «Ø¢Ø´ØªÛŒ چلو» Ù…ÛŒ Ú¯Ùتند. Ù¾: اگر تØویل سال نو به تاریکی شب Ù…ÛŒ اÙتاد، Øتماً Ù…ÛŒ باید چند شمع یا چراغ لاله یا چراغ لمپا(گردسوز) یا Ùانوس روی سکو، مطبخ، گوشه Øیاط Ùˆ داخل Ù…Ø³ØªØ±Ø§Ø Ùˆ طویله روشن Ù…ÛŒ کردند. البته «Ø³Ùˆ کردن» این وسایل روشنایی در شب های عرÙÙ‡ کهنه Ùˆ نو(عرÙÙ‡ مرده ها Ùˆ عرÙÙ‡ زنده ها) هم در خود شهر استرآباد Ùˆ روستاهای مختل٠از جمله شاهکوه، ساور، دنگلان، Ù…Øمدآباد، Øیدرآباد، چالگی، نومل، نوده، منطقه کلاله، سرخنکلاته، معصوم آباد، منطقه کتول، رامیان، مینودشت Ùˆ . . . هم مرسوم بود.ت: اندکی قبل از تØویل سال، خانم ها سعی Ù…ÛŒ کردند در مطبخ(آشپرخانه)ØŒ دهانه ظر٠یا کیسه برنج، آرد Ùˆ چند خوراکی پر مصر٠خانه را باز بگذارند، چون باور داشتند Ú©Ù‡ بدین گونه «Ø±Ø²Ù‚ Ùˆ روزی» را در سال نو زیاد کرده Ùˆ وارد خانه Ù…ÛŒ کنند. Ø«: Øدود یک ساعت قبل از ساعت تØویل، آبی را گرم Ù…ÛŒ کردند تا بلاÙاصله پس از شنیدن «ØªÙˆÙ¾ تØویل سال» رشته در آن ریخته Ùˆ برای نهار روز اول عید غذا درست کنند. این امر «Ø±Ø´ØªÙ‡ طول عمر را زیاد Ù…ÛŒ کرد». Ø: دختران دم بخت را به طور نمادین از خانه بیرون Ù…ÛŒ کردند تا با پا در میانی یکی از «Ø²Ù†Ø§Ù† سÙید بخت همساده» به خانه برگردانده شوند. بدین گونه در سال نو شوهر پیدا Ù…ÛŒ کردند Ùˆ از خانه بیرون Ù…ÛŒ رÙتند. ج: داخل یک سینی مسی را با آب زعÙران دعای «ÛŒØ§ مقلب القلوب …» نوشته Ùˆ سر سÙره Ù‡Ùت سین Ù…ÛŒ گذاشتند تا پلو اولین نهار (روز اول عید)را روی آن ریخته Ùˆ صر٠کنند. این کار علاوه بر اÙزایش برکت، سلامتی هم برای اÙراد خانه در سال نو Ù…ÛŒ آورد.
Ø®: گروهی از مردم شهر استرآباد قبل از تØویل سال نو سری به امامزاده نور Ù…ÛŒ زدند Ùˆ پس از خواندن دعا Ùˆ Ø·Ø±Ø Øاجات خود، بلاÙاصله به خانه برمی گشتند. بعضی از خانم ها هم تاب بعد از تØویل سال Ù…ÛŒ ماندند Ùˆ به دعاخوانی ادامه Ù…ÛŒ دادند. در غرب شهر Ùˆ در بین چند روستای بلوک «Ø³Ø¯Ù† رستاق» مردم به روشن آباد Ú©Ù‡ به آن «Ù…صاده» (معصوم زاده) Ù…ÛŒ Ú¯Ùتند، Ù…ÛŒ رÙتند.
امامزاده روشن آباد
برایتØویل سال نو سر Ùˆ دست Ùˆ پا را Øنا کردن در بین اکثر مردم رواج داشت. اگر تØویل سال نو در روز بود، Øنا بستن شب انجام گرÙته Ùˆ با بستن پارچه روی قسمت های Øنا شده، Ù…ÛŒ خوابیدند Ùˆ قبل از طلوع خورشید به Øمام Ù…ÛŒ رÙتند. شب عید Ù…ÛŒ باید «ØªÚ©ØªÚ©Ø§Ù†Ùˆ اوÙزان Ú¯ÙوارÙÙ‡ بچه ر٠تÙکان داد» یعنی جغجغه آویزان بر گهواره بچه را شب عید Ù…ÛŒ باید به منظور اعلان پایان سال کهنه تکان Ù…ÛŒ دادند. ر: شب تØویل سال Ù…ÛŒ باید سبزی پلو ماهی مخصوصاً «Ù…اهی Ù…Ùسمی» یا ماهی Ø´Ú©Ù… پر Ù…ÛŒ خوردند. در بعضی از روستاهای کوهستانی ایالت استراباد شب عید رشته پلو Ù…ÛŒ خوردند. مثلاً در شاهکوه، دوزین Ùˆ رادکان رشته پلو با گوشت «Ø¯Ø³Øª گوسÙند» Ù…ÛŒ باید Ù…ÛŒ پختند تا در طول سال «Ø¯Ø³ØªØ´Ø§Ù† در زراعت Ùˆ Ù…Øصول بلند Ùˆ پر برکت شود». در شاهکوه آش Ú©Ø´Ú© هم Ù…ÛŒ پختند Ú©Ù‡ Ù…ÛŒ باید Øماً در کاسه سÙید ریخته Ù…ÛŒ شد.
نیایش قبل از تØویل سال
خانه تکانی، قهر نبودن با همنوع «Ú†Ùندلک نزدن Ùˆ اخم نکردن» در باورهای استرابادی ها بی ارتباط با این الزام به کارهای نیک توصیه شده نبوده است. دادن شیر چایی به تازه عروس خانواده Ú©Ù‡ به «Ø¹ÛŒØ¯ دیدنی شومار Ùˆ شو پییَر» یا همان مادرشوهر Ùˆ پدرشوهر Ù…ÛŒ آمد نیز بی ارتباط با استÙاده از «Ù…یزد» در گذشته در بین ایرانیان باستان نبوده است.اما شاخص ترین مسئله خواندن دعا Ùˆ انجام نیایش قبل از سال تØویل بود Ú©Ù‡ بعدها با ورود مسلمانان به ایران، دعای یا مقلب القلوب… در بین ایرانیان از جمله استرآبادی ها رواج یاÙت.در استرآباد پس از خواندن این دعای ساعت تØویل توسط بزرگ خانواده، او بلاÙاصله قرآن را Ù…ÛŒ گشود Ùˆ Ù‡Ùت سوره یا Ù‡Ùت آیه را Ú©Ù‡ با کلمه سلام آغاز Ù…ÛŒ شد، را قرائت Ù…ÛŒ کرد. به اعتقاد آنها خواندن این آیات، مشکلات، بلاهای آسمانی Ùˆ زمینی Ùˆ نیز شیطان(اهریمن) را از Ù…Øیط خانه Ùˆ خانواده دور کرده Ùˆ سلامت Ùˆ آرامش را در سال نو برای اعضای خانواده به همراه Ù…ÛŒ آورد.استرآبادی ها به چند طریق Ú©Ù‡ ØÚ©Ù… رسانه Ùˆ وسایل ارتباط جمعی امروز را داشتند، از «Ø³Ø§Ù„ گردشی» یا تØویل سال «Ø®Ø¨Ø±Ø¯Ø§Ø±» Ù…ÛŒ شدند:الÙ: شلیک توپی Ú©Ù‡ در زمان نادرشاه اÙشار به استراباد آورده Ùˆ از غنایم سÙر جنگی به هندوستان Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شد. این توپ در Øیاط دارالØکومه استرآباد مستقر بود. دارالØکومه شامل باغ بزرگی Ù…ÛŒ شد Ú©Ù‡ میدان شهرداری تا میدان کاخ Ùعلی ادامه Ù…ÛŒ یاÙت Ùˆ دارای چند بنای Øکومتی ساخته شده در عصر شاه عباس صÙÙˆÛŒ بود. توپ یاد شده در زمان تØویل سال Ùˆ نیز در ماههای رمضان به هنگام اÙطار Ùˆ سØر، تا سالهای دهه چهل خورشیدی در پادگان شهر هنوز شلیک Ù…ÛŒ گردید.ب: «ØªÙÙ†Ú¯ رد دادن» یا شلیک تÙÙ†Ú¯ Ú©Ù‡ بیشتر در روستاها توسط تÙنگچیان خان روستا Ùˆ بعدها توسط شکارچیان انجام Ù…ÛŒ گرÙت. این مورد در بندرگز، Ùندرسک، مینودشت، علی آباد کتول، کردکوی، Ùقط به امر خان بزرگ Ùˆ شلیک تÙنگچیان آنها انجام Ù…ÛŒ گرÙت. در بعضی روستاها مثل اÙراتخته علی آباد پس از شلیک تÙÙ†Ú¯ ها، ملای ده هم Ù…ÛŒ باید تØویل سال را تأیید Ù…ÛŒ کرد.Ù¾: نواختن نقاره Ùˆ طبل بر روی مناره گذر نقارچیان(پشت مسجد امام Øسن Ùعلی) در Ù…Øله سبز٠مشهد. این نقاره نواختن ها به مناسبت های دیگری هم انجام Ù…ÛŒ گرÙت Ùˆ نام این گذر برآمده از همین مسئله بود.ت: رؤیت Ùانوس«Ø¯Ø±Ø®Øª Ùانوس» در گذر سرپیر در Ù…Øله سبز مشهد. در Øاشیه مسجد Ùˆ Øمام قدیمی سرپیر(ضلع جنوبی میدانگاهی) درخت چنار بسیار بلندی بود Ú©Ù‡ قرقره ای بزرگ Ùˆ چوبی را بر Ùراز آن نصب کرده بودند Ú©Ù‡ باعث چرخش طناب Ù…ÛŒ شد. یک سر طناب را Ùانوس بسته بودند Ùˆ سر دیگر را یک «Ùانوس Ú©Ø´» Ù…ÛŒ کشید تا در شب ها Ùانوس روشن به تریج از زمین به سوی بلندای درخت کشیده شود. چون شهر Ú©ÙˆÚ†Ú© بود Ùˆ با توجه به بلندی درخت چنار، این Ùانوس در زمان تØویل سال کاملاً قابل رویت Ùˆ نوعی رسانه برای خبردار کردن سال نو به شمار Ù…ÛŒ رÙت.
شگون عید
مردم استراباد Ùˆ روستاهای اطرا٠آن ØŒ معمولاً شخص مورد شگون خود Ùˆ خانواده اش را از میان پدر بزرگ یا مادر بزرگ، یکی از بچه های Ùامیل، همسایه Ùˆ مخصوصاً یکی از Ùرزندان خویش انتخاب Ù…ÛŒ کنند Ùˆ ÙˆÛŒ را پیام آور سلامتی، برکت Ùˆ گشایش در کارها Ù…ÛŒ دانند. به هر صورت «Ø´Ú©ÙˆÙ†» پس از ورود به خانه بلادرنگ بر سر سÙره Ù‡Ùت سین Ù…ÛŒ نشست Ùˆ دهان خود را با شیرینی، شیرین کرده Ùˆ «Ø¹ÛŒØ¯Ø§Ù†Ù‡ شگون» را Ú©Ù‡ پول عیدی مخصوص وی، Ùˆ لای قرآن بود، دریاÙت Ù…ÛŒ کرد. تعدادی از خانواده ها پارچه شلواری یا جوراب هم به او هدیه Ù…ÛŒ دادند. در ضمن گاهی به همراه شیرینی سر سÙره Ù‡Ùت سین، یک لیوان شیر نیز به او هدیه Ù…ÛŒ شد.این شگون در میان روستاهای بلوکات غرب Ùˆ شرق استراباد «Ø´Ùگین»ØŒ «Ø´ÛŒÚ¯ÛŒÙ†» یا شگیم نامیده Ù…ÛŒ شد. آداب آن هم در Ú©Ù„ به یک شیوه عمل Ù…ÛŒ گردید. ولی در بعضی از جزییات تÙاوت هایی دیده Ù…ÛŒ شد. در منطقه کلاله (تقریباً منتهی الیه شرق ایالت استراباد) Ùˆ نیز بندرگز شگون پس از استخاره با قرآن انتخاب Ù…ÛŒ شد. او(Ùرد شگون) قبل از تØویل سال به یکی از امامزاده ها Ù…ÛŒ رÙت Ùˆ پس از تØویل سال با دادن پول به خادم آن Ùˆ گرÙتن سبزه، به همراه قرآن، یک شاخه Ú©ÙˆÚ†Ú© درخت پرتقال Ùˆ یک کاسه آب بسوی خانه Ù…ÛŒ آمد Ùˆ مستقیم بر سر سÙره Ù‡Ùت سین Ù…ÛŒ نشست. اعضای خانه او را Ù…ÛŒ بوسیدند Ùˆ به او تخم مرغ رنگی، پارچه، جوراب Ùˆ یا پول Ù…ÛŒ دادند.
در کنار سÙره Ù‡Ùت سین
در گذشته دور استرابادی ها اقلام مربوط به Ù‡Ùت سین خود را درون کاسه Ùˆ «Ø¯ÙˆØ±ÛŒ» (بشقاب های) چینی، بلوری(Ú©Ù‡ تجار از روسیه Ù…ÛŒ آوردند)ØŒ برنجی Ùˆ سÙالی Ù…ÛŒ نهادند. این ظرو٠هم خود بر روی پارچه ای ترمه ای، زری Ùˆ یا مخملی Ú©Ù‡ درون یک مجمع مسی سÙید شده پهن بود، چیده Ù…ÛŒ شدند. سپس در زمان سال تØویل Ú©Ù„ این مجمع بر روی یک سÙره تمیز Ú©Ù‡ در وسط اطاق مهمانی پهن بود، قرار Ù…ÛŒ گرÙت. چنانکه تا همین چند دهه پیش در روستاهای شاهکوه، رادکان Ùˆ Øوالی مینودشت Ùˆ رامیان رواج داشت. «Ø³Ùره عیدی» هم Ú©Ù‡ وسایل شیرینی، آجیل، نقل، گلاب، Ùˆ . . . بر روی آن چیده Ù…ÛŒ شد، در وسط همین اطاق پهن Ù…ÛŒ گردید، تا در زمان دید Ùˆ بازدید مهمانان به دور آن بنشینند. اما برای تØویل سال، غیز از شگون خانواده، همگی Ù…ÛŒ باید در زمان «ØªÙˆÙ¾ در دادن سال گردشی» پاک Ùˆ تمیز در کنار سÙره Ù‡Ùت سین با «Ø±Ø®Øª Ùˆ جامه عیدی» Ù…ÛŒ نشستند، Ùˆ گرنه شخص غایب در سال آینده آواره Ù…ÛŒ شد. این مسئله در بسیاری نقاط رعایت Ù…ÛŒ گردید غیر از مازندرانی ها Ú©Ù‡ به خارج از خانه رÙته Ùˆ مراسم ویژه ای را برگزار Ù…ÛŒ کردند. در منطقه استراباد به هنگام تØویل سال چند نکته Ù…ÛŒ باید Øتماً رعایت Ù…ÛŒ گردید:Û±- «ØµÙÙ… بÙÚ©» یعنی کاملاً سکوت Øاکم Ù…ÛŒ بود Ùˆ گرنه در سال نو «Ø®Ø§Ù†Ù‡ بازار Ù…Ùسگَرا Ù…ÙØ´Ùد» یعنی دچار پریشانی Ùˆ شلوغی Ù…ÛŒ گردید.Û²- چَمبÙلوک کندن(نیشگون گرÙتن) Ùˆ زَمبÙÙ„Ùغ Ùˆ نوتÙرینگ زÙدن (با انگشت Ù…ØÚ©Ù… به کسی زدن) Øتی به عنوان شوخی مموع بود زیرا سبب گزیدگی، مثلاً مار گزیدگی در سال جدید Ù…ÛŒ شد.Û³- Ú†ÙندÙÙ„ÙŽÚ©(بر ک٠پا نشستن) کراهت داشت.Û´- چشم کوریک(چرت زدن) خوشایند نبود.Ûµ- تیلی پیلی یا Øیکم دÙوا کردن(مداوا کردن زخم یا بیمار) «Ø¨Ø¯ ÛŒÙمن» Ùˆ آمد نداشت.با رعایت این آداب همگی منتظر تØویل سال Ù…ÛŒ ماندند. با تØویل سال یکباره هلهله شده Ùˆ همگی از جا جسته Ùˆ آماده پذیرایی از شخص شگون Ù…ÛŒ گشتند. با آمدن او بار دیگر هلهله سراسر خانه را Ùرا Ù…ÛŒ گرÙت. روبوسی ها، عرض «Ù…بارکا»ØŒ عیدی دادن ها Ùˆ گرÙتن ها، دهان شیرین کردن، تقسیم «Ù…رغانه رنگی» سر سÙره Ù‡Ùت سین مخصوصاً آن هایی Ú©Ù‡ سهم بچه های خانه بود Ùˆ … ادامه Ù…ÛŒ یاÙت.مادر بزرگ ها اگر زنده بودند، وگرنه مادر خانه بلاÙاصله درب Ùˆ پنجره های اطاق ها Ùˆ مطبخ را برای مدت کوتاهی باز Ù…ÛŒ کردند تا شیطان Ùˆ نیز هوای سال کهنه بیرون رÙته Ùˆ هوای سال نو جایگزین شود. به علاوه آنها پودرقند یا آرد را به مقدار خیلی Ú©Ù… در Ùضای Ú©ÙˆÚ†Ú©ÛŒ از اطاق میهمانی Ùˆ یا چهارگوشه Øیاط Ù…ÛŒ پاشیدند تا «Ø³Ùیدبختی درون خانه بیاد». Ùˆ نیز آنها به همه اعضای خانواده Øتماً Øداقل یک نقل Ù…ÛŒ خوراندند Ùˆ بر ک٠دستان یا جلوی لباسشان با گلاب پاش، گلاب Ù…ÛŒ پاشیدند.مورد جالب آنکه در بعضی از روستاهای استراباد از جمله شاهکوه، با اعلام تØویل سال، زنان Ú©Ù‡ اکثراً باÙنده بودند، چرخ های باÙندگی Ùˆ ریسندگی خود را همچون منطقه آلاشت مازندران برای چند Ù„Øظه به Øرکت در Ù…ÛŒ آوردند Ùˆ Øتی بعضی به کار باÙندگی Ùˆ ریسندگی موقتی Ù…ÛŒ پرداختند این کار نمادی از تØرک Ùˆ برکت برای بهبودی وضع مالی خانوار بود Ú©Ù‡ زنان هم در تأمین آن دخیل بودند.