در استان بزرگ Ùˆ زیبای اردبیل یک بنای تاریخی باستانی وجود دارد به نام قلعه تاریخی قهقوه ما در این مقاله قصد داریم شما را با این منطقه ÛŒ زیبا Ùˆ دوست داشتنی آشنا کنیم با ایروناسیر همراه باشید.در استان زیبای اردبیل Ùˆ در Û¸Ûµ کیلومتری شمال شرق شهرستان مشکین شهر از شهرهای این استان، یک بنای تاریخی مهم قرار دارد Ú©Ù‡ هم تاریخی شنیدنی دارد Ùˆ هم معنی لغوی آن جالب است Ú©Ù‡ به قلعه تاریخی قهقهه معرو٠است. این دژ یا قلعه Ú©Ù‡ به ترکی قاه قاه قالاسی نام دارد Ùˆ معنی آن به Ùارسی یعنی قلعه قهقهه، از نظر لغوی به معنی صدای بلند خنده است Ùˆ یک نظر دیگر هم هست Ú©Ù‡ به معنی آواز کبک است.شهرت Ùˆ معروÙیت بسیار زیاد قلعه تاریخی قهقهه در تاریخ به خاطر این است Ú©Ù‡ Ù…ØÙ„ زندانی شدن Ùˆ Øبس اشخاص تاریخی Ùˆ سیاسی معروÙÛŒ مثل شاهزادگان عصر صÙویه Ùˆ دیگر اÙراد در دوره های گذشته است. قلعه تاریخی قهقهه در بخش مرادلو Ùˆ در میان روستای قره آغاج کلان Ùˆ روستای گنچویه از روستاهای مشکین شهر است. جاذبه های دیدنی اردبیل، بر اساس آنچه Ú©Ù‡ در تØقیقات باستانشناسان Ùˆ تاریخ نگاران درباره تاریخ این قلعه ثبت شده قدمت بنای این قلعه را از دوران قبل از اسلام Ù…ÛŒ دانند Ùˆ گویا در این دوران این قلعه یک پایگاه مهم Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شده است بویژه در دوره بابک Ùˆ نیز در دوره صÙویان اهمیت ویژه ای داشته است تا جایی Ú©Ù‡ سالها به عنوان خزانه سلطنتی بوده Ùˆ همچنین به عنوان مهم ترین زندان کاربرد داشته است. تاریخ این دژ یا قلعه تاریخی قهقهه در زمان صÙویان بویژه Øائز اهمیت است.
امکانات طبیعی موجود در قلعه قهقهه Ùˆ تغییر Ú©Ù…ÛŒ Ú©Ù‡ انسان در آن بوجود آورده این قلعه را به عنوان یک بنای طبیعی تاریخی معرو٠کرده است Ú©Ù‡ به عنوان قلعه ای دست نیاÙتنی Ùˆ Ù…ØÚ©Ù…ØŒ امن ترین Ùˆ بهترین مکان برای نگهداری جواهرات سلطنتی Ùˆ خزاین شاه بوده Ùˆ از طرÙÛŒ مکانی به دور از هرگونه دسترسی برای Øبس Ùˆ زندانی کردن زندانیان سیاسی Ùˆ شورشیان Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شد.
طبیعت اردبیل
در کتاب عالم آرای عباسی تالی٠اسکندر بیگ در توصی٠این قلعه آمده است Ú©Ù‡ این قلعه در قراچه داغ بر بلندی قله ÛŒ کوهی سنگی قرار گرÙته Ùˆ قلعه ای مستØÚ©Ù… وعالی است. در کتاب خلد اثر Ù…Øمد یوس٠واله اصÙهانی هم به موقعیت Ùˆ ویژگی های طبیعی این قلعه اشاره شده است. اما از مهمترین Ùˆ مشهورترین زندانیان دژ قهقهه یا قلعه تاریخی قهقهه Ùرزند شاه تهماسب یکم صÙÙˆÛŒ یعنی اسماعیل میرزا است Ú©Ù‡ در Øقیقت همان شاه اسماعیل دوم Ùˆ پسر ارشد شاه تهماسب یکم Ú©Ù‡ سرکرده Ùˆ سلطان قزلباش ها است. شاه اسماعیل دوم در جنگجویی Ùˆ شجاعت شهره بود Ùˆ در میدان مبارزه شمشیر زنی بی پروا بود Ú©Ù‡ در نتیجه دخالت بی اندازه در امور سلطنت پدرش شاه تهماسب، Ùˆ سرپیچی از دستورات او دستگیرش کردند Ùˆ به مدت نوزده سال Ùˆ اندی در زندان مخو٠و ÙˆØشتناک این قلعه عمر را سپری کرد تا اینکه مرگ پدر چرخ گردون را به کام Ùˆ رام او گرداند Ùˆ با رهایی از این قلعه بر مسند قدرت نشسته Ùˆ تاج Ùˆ تخت شاهی را بدست آورد. طبیعی است Ú©Ù‡ این شاهزاده صÙÙˆÛŒ بعد از به قدرت رسیدن همه کسانی را Ú©Ù‡ در این نوزده سال در ØÙ‚ او Øتی کوچکترین اهمال Ùˆ کوتاهی Ùˆ قصوری کرده بودند Ùˆ برای آزادی او تلاش نکرده بودند گردنشان را با تیغ تیز انتقام بنوازد Ùˆ همه را از میان بردارد.
دژ قهقهه
زندانی معرو٠دیگر قلعه تاریخی قهقهه، خان اØمد خان بود Ú©Ù‡ این Ùرد امیر خطه گیلان بود Ùˆ در نیمه دوم قرن دهم هجری پس از یک طغیان دستگیر شده Ùˆ در زندان ÙˆØشتناک قلعه مدتی را به سر برد. همچنین دیگر شاهزادگان وامیران دوره صÙویه مثل برادر شاه تهماسب به اسم سام میرزا، القاص میرزا، اسماعیل دوم، امیرخان موصلوی ترکمان Øاکم تبریز Ú©Ù‡ علیه شاه Ù…Øمد خدابنده شورش کرد Ùˆ چند تن دیگر از زندانیان قلعه تاریخی قهقههه هستند. شورش زندانیان قلعه تاریخی قهقهه درسال Û±Û°Û±Û¹ در دوره سلطنت شاه عباس اول آخرین اتÙاق مهم قهقهه Ù…Øسوب Ù…ÛŒ شود.
آب و هوا و ویژگی های طبیعی قلعه تاریخی قهقهه
این قلعه چون در منطقه ای کوهستانی واقع شده هوای آب Ùˆ هوای آن در زمستان سرد Ùˆ در تابستان معتدل است بنابراین چنانچه قصد بازدید از این قلعه را داشتید Ùصل بهار Ùˆ نوروز تا نیمه اردیبهشت ماه را برای سÙر انتخاب کنید چون در زمستان برای صعود به قلعه هوا چندان مناسب نیست Ùˆ در تابستان هم آب Ùˆ هوای منطقه ای Ú©Ù‡ قلعه در آن قرار دارد خیلی گرم است. قلعه بر روی تپه سنگی به بلندی Û³Û°Û° متر از زمینهای پیرامون خود قرار گرÙته Ùˆ Øصار غیرقابل Ù†Ùوذی در اطرا٠آن تعبیه شده است.آب قلعه از Ù…ØÙ„ تجمع آب Øاصل از بارش باران Ùˆ بر٠است. مرتÙع ترین قسمت قلعه بخش جنوبی آن است. آثاری از یک ساختمان در قلعه به جا مانده Ú©Ù‡ البته خود آن ساختمان در Øال Øاضر با خاک یکسان شده Ùˆ اØتمالا Ù…ØÙ„ نگهبانی قلعه بوده است، Ù…ØµØ§Ù„Ø Ø§ÛŒÙ† ساختمان از ملات Ú¯Ú† آهک Ùˆ آجر است. قلعه سه دیوار دارد Ú©Ù‡ Øصار چهارم به عنوان زندان بوده است. زندان قلعه در انتهای قسمت شرقی قلعه قرار دارد Ùˆ زندان به پرتگاه Ùˆ درهای Û¸Û° متری مشر٠است. این بنای تاریخی در سال Û±Û³Û¸Û± در Ùهرست آثار ملی ثبت شد.
مسیر دسترسی به قلعه تاریخی قهقهه
برای بازدید از قلعه باید به اردبیل سÙر کرد. قلعه قهقهه در۲۰ کیلومتری روستای وجنی قراردارد Ùˆ از دو مسیر امکان رÙتن به آنجا وجود دارد. یکی ازطریق جاده مشکین شهر به پارس آباد Ú©Ù‡ باید در این مسیر از کنکرلو عبور کرده Ùˆ به یک سه راهی رسید Ùˆ بعد در سمت Ú†Ù¾ سه راهی تابلو قلعه را Ù…ÛŒ توانید ببینید. از سه راهی تا قلعه Û´Ûµ کیلومتر Ùاصله است. مسیر دسترسی دوم از جاده اهر – ورگهان است Ú©Ù‡ از این مسیر به روستای وجنی Ù…ÛŒ رسید Ùˆ بعد Ù…ÛŒ توانید به سمت قلعه بروید.