ارگ بم

 Ø§Ø±Ú¯ بم بزرگترین سازهٔ خشتی در جهان بود Ú©Ù‡ محل آن در نزدیکی شهر بم در استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. در تاریخ Ûµ دی ۱۳۸۲، در اثر زلزلهٔ شدیدی Ú©Ù‡ شهر بم Ùˆ حومهٔ آن را تحت تأثیر قرار داد، ارگ بم تقریباً به‌طور کامل از بین رفت. چند روز پس از رخ دادن زمین‌لرزه، رئیس جمهور وقت ایران محمد خاتمی گفت Ú©Ù‡ ارگ بازسازی خواهد شد.«Ø¨Ù… Ùˆ فضای فرهنگی آن» در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌است. این ارگ عظیم Ú©Ù‡ در مسیر جادهٔ ابریشم قرار دارد سده Ûµ پیش از میلاد ساخته شده‌است Ùˆ تا سال Û±Û¸ÛµÛ° پس از میلاد نیز همچنان مورد استفاده بود. به‌طور قطع مشخص نیست چرا پس از آن دیگر مورد استفاده قرار نگرفت.Ú©Ù„ بنا یک دژ بزرگ است Ú©Ù‡ در قلب آن، ارگ واقع شده، اما به دلیل ظاهر پرابهت ارگ، Ú©Ù‡ پر ارتفاع‌ترین قسمت مجموعه نیز به‌شمار Ù…ÛŒ‌آمد، Ú©Ù„ بنای دژ به عنوان ارگ بم نامیده Ù…ÛŒ‌شود.

ابعاد

مساحت این ارگ نزدیک به Û±Û¸Û°Ù¬Û°Û°Û° متر مربع است Ú©Ù‡ با دیوارهایی به بلندی Û¶ تا Û· متر Ùˆ طول Û±Û¸Û±Ûµ متر احاطه شده‌است. ارگ از دو بخش جدا از هم تشکیل شده‌است Ú©Ù‡ هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارد. حدود Û¶Û· برج در سطح شهر باستانی بم پراکنده شده‌است.

طراحی و ساخت ارگ

طرح‌ریزی Ùˆ معماری ارگ از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته‌است. با توجه به Ø´Ú©Ù„ ظاهری کنونی ارگ Ù…ÛŒ‌توان گفت طراح یا طراحان، Ø´Ú©Ù„ نهایی Ú©Ù„ ساختمان Ùˆ شهر را از همان قدم‌های ابتدایی مراحل ساخت، پیش‌بینی کرده بوده‌اند. در حین هر کدام از مراحل پیشرفت ساخت قسمت ساخته شده از یک Ø´Ú©Ù„ کامل برخوردار بوده Ùˆ هر بخش اضافه Ù…ÛŒ‌توانسته‌است به راحتی به قسمتهای موجود «Ø¯ÙˆØ®ØªÙ‡ شود».ارگ در مرکز شهر نظامی در نقطه‌ای با بهترین دید از لحاظه امنیتی قرار دارد.بخش حکومتی Ú©Ù‡ در درونی‌ترین دیوار قرار گرفته Ùˆ شامل دژ نظامی، عمارت چهار فصل، سربازخانه، چاه آب Û´Û° متری Ùˆ اصطبل به گنجایش Û²Û°Û° اسب است.بخش رعیت نشین Ú©Ù‡ اطراف بخش حکومتی است Ùˆ شامل ورودی اصلی شهر، مسیر اصلی متصل‌کننده ورودی شهر به دژ Ùˆ بازار در امتداد آن، نزدیک به Û´Û°Û° خانه Ùˆ ساختمان‌های عمومی مانند مدرسه Ùˆ مکان ورزش است.در میان خانه‌ها Û³ نوع مختلف وجود دارد Ú©Ù‡ قابل توجه هست: *خانه‌های کوچکتر با Û²–Û³ اتاق برای خانواده‌های فقیر.خانه‌های بزرگتر با Û³–Û´ اتاق برای طبقهٔ متوسط جامعه، بعضی از آن‌ها ایوان هم دارد.مجلّل‌ترین خانه‌ها با اتاق‌های بیشتر Ú©Ù‡ به خاطر فصلهای مختلف سال در نقاط گوناگون قرار گرفته‌اند، با یک حیاط بزرگ Ùˆ یک طویله در نزدیکی برای حیوانات. تعداد این خانه‌ها در ارگ خیلی Ú©Ù… است. از این جمله Ù…ÛŒ‌توان به خانه سیستانی‌ها Ùˆ خانه یهودیان اشاره کرد.همهٔ ساختمان‌ها از آجرهای رسی پخته نشده یعنی خشت، ساخته شده‌است. ارگ بم احتمالاً پیش از زمین‌لرزهٔ ۲۰۰۳، بزرگترین مجموعه خشت Ùˆ Ú¯Ù„ÛŒ جهان بوده‌است.
 Ø§Ù…نیت
هنگامی Ú©Ù‡ دروازه ورودی شهر بسته بود هیج حیوان یا انسانی نمی‌توانست وارد شود. ساکنان Ù…ÛŒ‌توانستند زندگی خود را در دوره‌های طولانی ادامه دهند زیرا به چاه آب، باغ‌ها Ùˆ حیوانات اهلی در داخل ارگ دسترسی داشتند. هنگامی Ú©Ù‡ شهر نظامی ساخته شده بود ساکنان Ù…ÛŒ‌توانستند در شهر بمانند Ùˆ سربازان Ù…ÛŒ‌توانستند از آن دفاع کنند زیرا ارگ توسط دیوارهای بلند Ùˆ برج‌ها محصور بود.