برای انتخاب مقصد مسافرتمان باید جایی باشد بسیار باشکوه و خاطره انگیز-ما میخواهیم جایی را به شما معرفی کنیم که همانند بهشت است جایی که از فرسخ ها صدای بلبل ها و صدای رودخانه به گوش میرسید بوی عطر نان تازه روحتان را تازه میکند این شهرستان قوچان، از شهرستانهای شمالی استان خراسان رضوی است. مرکز این شهرستان شهر قوچان است. باجگیران دیگر شهر آن است. طبق آمارگیری سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهرستان ۱۷۴٬۴۹۵ نفر برآورد شدهاست.که پیشبینی میشود شهرستان قوچان بیشترین رشد را در بین شهرهای استان داشته باشد. شهر قوچان را در منابع مختلف تاریخی بسیاری از مورخان اولین پایتخت اشکانیان می دانند.
مردم قوچان
قوچان محل زندگی اقوام گوناگونی است که به رغم تفاوتهای نژادی و فرهنگی، به واسطه رشته محکمی از عوامل پایداری چون دین و ملیت با هم متحدند. گرچه آنها در جمع خود به زبان و لهجه مادری سخن میگویند و به آداب و رسوم نیاکان خویش پایبندند اما همواره از اینکه مسلمان و ایرانی هستند به خود میبالند. از لحاظ قومیت مردم قوچان به سه دسته کرمانج، ترک و فارس، تقسیم میشوند. به طور کلی بسیاری از روستاهای قوچان متعلق به دو قوم کرد و ترک هستند. البته در این میان بسیاری از روستاها نیز وجود دارند که مردمش از قوم تات هستند و به زبان تاتی تکلم می کنند. تیره ترکان شامل قوم بیات و قوم افشار میشوند که چندین قرن پیش از آناتولی به این منطقه کوچ کردهاند. تیره کرد یا کرمانج که شامل ایلهای بزرگی چون ایل قاچکانلو، ظفرانلو، بیچرانلو و... میشوند، زمان شاه عباس یکم از حوالی کردستان ترکیه امروزی به منظور مقابله با ازبکان به این منطقه کوچانده شدهاند. البته اقلیتهایی از ترکمنها، ارمنیها، مازنیها، بلوچها، آذریها و حتی مردم عرب در شهر وجود دارند.
آداب و رسوم شهرستان قوچان
مراسم نوروز
یک ماه پیش از فرارسیدن نوروز مردم شهر در صدد تهیه لباس نو، لوازم پذیرائی و تزئین منزل برمیآیند. دو هفته پیش از تحویل سال ”سبزنا“ میندازند که همان سبزه است. این سبزه در سفره هفتسین قرار میگیرد. چهارشنبهسوری نیز با شادی و خوردن آجیل و ماهیپلو برگزار میشود. تحویل سال با چیدن سفره هفتسین همراه است. پس از تحویل سال دید و بازدیدها آغاز میشود. عصر روز سیزده اهالی شهر برای سیزدهبهدر به خارج از شهر رفته و در طبیعت بهسر میبرند. از مراسم این روز کشتی گیری است که اغلب در جوار امامزادگان (علیهم السلام) ویا گودهای طبیعی قوچان برگزار میشود.
مراسم ازدواج
پس از در نظر گرفتن دختر مورد نظر، چند تن از بستگان پسر به خواستگاری دختر میروند که بدون اطلاع قبلی صورت میگیرد. سپس از دختر تقاضای یک لیوان آب میکنند که نشانه خواستگاری است. پس از توافق طرفین، شبی را تعیین و مذاکره میکنند و رسماً خواستگاری صورت میگیرد. پس از تعارفات طرفین، خانواده دختر کاغذی برمیدارند و صورت صداقیه را مینویسند و طرفین امضاء میکنند.در مراسم بعدی انگشتر و یک قواره پارچه برای نامزدی به خانه دختر میبرند و عدهای از زنان بهعنوان جامهبری بههمراه آنها میروند و قرار عقدبندان نیز در ضمن آن تعیین نمیشود. هنگام عقد، دو کله قند جلوی عاقد گذاشته میشود. عاقد دو کله قند را بههم میزند و دو تکه سر قند را که میفتدبرمیدارد و به مجلس عروس میبرند. در آن مجلس دو تکه قند را روی پارچه سفیدی که روی سر عروس انداختهاند میسایند تا دختر سفیدبخت شود. از همان قند سائیده شده چای شیرین تهیه میکنند و به عروس و داماد میدهند و بقیه سرقندها را به منزل داماد میفرستند تا مراسم ”نارزدن“ و شبی که عروس را به خانه داماد میبرند نگه میدارند. بعد از خطبه عقد، برادرخوانده داماد او را به اتاق عروس میفرستد. داماد و عروس مقابل آینه بزرگی قرار میگیرند. داماد انگشتر به دست عروس میکند و مادر عروس یک سکه طلا به داماد میدهد و روی او را میبوسد.. بعد از مراسم، مادر عروس بهعنوان جا خالی یک لباس برای داماد میفرستد. یک ماه بعد بهعنوان ”از گریز درآوردن عروس“ مهمانی میدهند و خلعت میبرند. معمولاً میان عقد کردن و بردن عروس به خانه داماد فاصله میفتد قبل از عروسی، جهیزیه عروس با تشریفات مخصوص در چند خوانچه به خانه داماد برده میشود. در این شب که ”باغ داماد“ نام دارد، شب بیدار هستند و شادی میکنند و داماد را به حمام میبرند و با صدای دهل و سرنا و رقصکنان او را همراهی میکنند. شب عروسی، وقت خارج شدن عروس از منزل پدرش، پدر یک قرص نان به کمر دختر میبندد تا برکت وارد خانه شوهر شود و او را سفارش میکنند. عروس طی مراسمی به خانه داماد میرود. یکی از مراسم بردن عروس مراسم نار زدن است. عروس هنگام ورود به خانه داماد از روی مجمعه مسی عبور میکند و داخل حجله میشود. در برخی محلههای قوچان، مراسم ”داماد سلطانی“ رسم است. در مناطق روستائی شهر قوچان، مراسم کشتی پهلوانان محلی در مراسم عروسی برپا میشود.